تعداد سکه های مهریه در قانون ایران: راهنمای جامع از تعیین تا مطالبه و اجرای قانون (آپدیت 1403)

تعداد سکه های مهریه به میزان مالی اشاره دارد که مرد در زمان عقد نکاح، پرداخت آن را به زن تعهد می کند. در قانون ایران، سقف قانونی مشخصی برای تعیین تعداد سکه مهریه وجود ندارد، اما ضمانت اجرای کیفری (مانند حبس) برای عدم پرداخت آن، محدود به ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی است. درک این ابعاد برای تمامی زوجین ضروری است.

مهریه به عنوان یک حق مالی شرعی و قانونی زن، از زمان عقد نکاح به او تعلق می گیرد. این حق، نه تنها پشتوانه ای برای زن محسوب می شود، بلکه می تواند در صورت بروز اختلافات خانوادگی، به یکی از چالش برانگیزترین موضوعات تبدیل شود. تعداد سکه های مهریه، به ویژه در روند مطالبه و اجرای آن، پیامدهای حقوقی متفاوتی به دنبال دارد که شناخت دقیق آن ها برای تمامی افراد در آستانه ازدواج، زوجین دارای اختلافات و حتی مردانی که محکوم به پرداخت مهریه شده اند، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع، دقیق و به روز درباره قوانین مهریه 1403 (با تمرکز بر سال 1403 و 1404)، به تمامی ابهامات رایج حول تعداد سکه، پیامدهای حقوقی تعیین تعداد سکه های مختلف (مانند زیر 110، 110، و بیش از 110 سکه)، و وضعیت قوانین جدید و شایعات موجود (به ویژه قانون 14 سکه) پاسخ می دهد. هدف اصلی این است که کاربر با مطالعه این مقاله، دیدگاه کاملی نسبت به جنبه های حقوقی و عملی تعیین، مطالبه و اجرای مهریه بر اساس تعداد سکه پیدا کرده و بتواند تصمیمات آگاهانه تری بگیرد.

مبانی قانونی تعداد سکه های مهریه در ایران

مهریه، مالی است که به موجب عقد ازدواج، بر ذمه مرد قرار می گیرد و زن به محض انعقاد عقد، مالک آن می شود. این حق، فارغ از نوع آن (مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالمتعه)، از ارکان مهم قرارداد ازدواج در فقه اسلامی و قانون مدنی ایران به شمار می رود. تعیین مهریه، ابعاد مختلفی دارد که تعداد سکه های مهریه یکی از اصلی ترین و پرچالش ترین آن هاست. شناخت این مبانی برای فهم صحیح حقوق و تعهدات زوجین ضروری است.

تعریف مهریه و انواع آن

مطابق ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی، هر مالی که ارزش مالی داشته باشد و قابل تملک باشد، می تواند به عنوان مهریه قرار گیرد. این تعریف گسترده، امکان انتخاب انواع مختلف مال را به عنوان مهریه فراهم می آورد؛ از جمله وجه نقد، املاک، طلا، و در عرف و رویه قضایی ایران، سکه تمام بهار آزادی (یا انواع دیگر سکه) رایج ترین نوع مهریه است. مهریه به سه دسته اصلی تقسیم می شود:

• مهرالمسمی: این نوع مهریه، رایج ترین شکل آن است که مقدار و نوع آن در حین عقد یا پس از آن با توافق صریح و روشن زوجین مشخص و معین می شود. بخش عمده ای از مهریه های ثبت شده در اسناد ازدواج از این قبیل هستند.
• مهرالمثل: در صورتی که در عقد دائم مهریه تعیین نشده باشد، یا تعیین آن به هر دلیلی باطل باشد، و بین زوجین نزدیکی واقع شده باشد، دادگاه با در نظر گرفتن جایگاه و شئون زن و ویژگی های او در میان همتایانش (مانند سن، تحصیلات، وضعیت خانوادگی، موقعیت اجتماعی و فرهنگی)، مهریه ای معادل آن برای او تعیین می کند. هدف از مهرالمثل، جبران جایگاه زن در صورتی است که مهریه توافقی وجود نداشته یا باطل شده باشد.
• مهرالمتعه: اگر در عقد دائم مهریه تعیین نشده باشد و مرد قبل از نزدیکی زن را طلاق دهد، در این صورت مرد باید مالی به زن بپردازد. میزان این مال توسط دادگاه با توجه به وضعیت مالی مرد (قدر و تمکن مالی زوج) تعیین می شود و به عنوان مهرالمتعه شناخته می شود.

هرچند انواع مهریه متفاوت هستند، اما تعداد سکه مهریه به عنوان رایج ترین شکل آن، بیشترین بحث و چالش حقوقی را به خود اختصاص داده است و آگاهی از تفاوت های آن ها در روند مطالبه حیاتی است.

آیا محدودیتی برای تعداد سکه های مهریه وجود دارد؟ سقف مهریه چقدر است؟

یکی از پرسش های بنیادی و مکرر در مورد مهریه این است که آیا قانونی برای تعیین سقف مهریه چقدر است یا محدودیتی برای تعداد سکه هایی که می توان به عنوان مهریه تعیین کرد، وجود دارد یا خیر. بر خلاف تصور رایج در میان عموم مردم، قانون مدنی ایران محدودیتی برای حداکثر مهریه و تعداد سکه هایی که می توان به عنوان مهریه تعیین کرد، قائل نشده است. به عبارت دیگر، سقف قانونی مشخصی برای تعیین تعداد سکه مهریه در سند ازدواج وجود ندارد و زوجین می توانند هر تعداد سکه را که بر سر آن توافق دارند، به عنوان مهریه تعیین کنند.

با این حال، این عدم محدودیت به معنای عدم وجود پیامدهای حقوقی برای عواقب مهریه زیاد نیست. آنچه در قانون مورد توجه قرار گرفته، نه سقف تعیین مهریه، بلکه سقف ضمانت اجرای کیفری (امکان حبس) برای عدم پرداخت مهریه است. این موضوع تفاوت اساسی بین حق مطالبه و امکان حبس را آشکار می سازد که در بخش های بعدی به تفصیل بررسی خواهد شد. بنابراین، تعیین تعداد سکه بالا در مهریه، فی نفسه غیرقانونی نیست، اما در عمل، ممکن است روند مطالبه و اجرای آن را با پیچیدگی هایی مواجه سازد و مرد را با فشارهای حقوقی و مالی مواجه کند. اینجاست که اهمیت واقع بینی در تعیین ارزش مهریه بر اساس سکه نمایان می شود.

پیامدهای حقوقی تعداد سکه های مهریه: قواعد 110 سکه (بروزرسانی 1403/1404)

با تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1391 و اصلاحات بعدی آن، مفهوم قانون 110 سکه مهریه به کانون توجه تبدیل شد. این قانون به جای تعیین سقف برای خود مهریه، محدودیت هایی را برای ضمانت اجرای کیفری آن (یعنی امکان حبس زوج) اعمال کرد. لازم به ذکر است که رویه های قضایی همواره در حال تغییر و تکامل هستند و در سال های اخیر (به ویژه 1403 و 1404) شاهد رویکردی با تأکید بیشتر بر اعسار و تقسیط و کاهش صدور حکم جلب برای مهریه هستیم.

الف) مهریه تا 110 سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن)

در صورتی که مهریه کمتر از 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن (مانند نیم سکه، ربع سکه یا سایر اموال) باشد، زن می تواند مطالبه تمام آن را از طریق دادگاه یا اداره ثبت انجام دهد. پیامدهای حقوقی این میزان مهریه به شرح زیر است:

• امکان صدور حکم جلب: در گذشته، اگر مرد پس از مطالبه مهریه، توانایی پرداخت آن را نداشت و اعسار وی نیز در دادگاه ثابت نمی شد، امکان صدور حکم جلب و حبس برای او تا سقف 110 سکه وجود داشت. این قاعده به منظور تضمین اجرای دین مهریه و اعمال فشار قانونی بر زوج برای پرداخت آن بود.
• رویه های قضایی جدید (1403/1404): با این حال، رویه قضایی در سال های اخیر به سمت کاهش حبس مهریه و تأکید بر اثبات اعسار و تقسیط آن سوق پیدا کرده است. در حال حاضر، حتی برای مهریه های تا 110 سکه نیز، قبل از صدور حکم جلب، دادگاه تلاش می کند از طریق تقسیط مهریه، راه حلی برای پرداخت آن پیدا کند. در عمل، کمتر شاهد صدور حکم جلب فوری برای مهریه هستیم و تمرکز بیشتر بر شناسایی اموال و تقسیط است. حکم جلب معمولاً در صورت عدم رعایت اقساط یا عدم معرفی اموال صادر می شود.
• روند مطالبه: زن می تواند ابتدا از طریق اداره ثبت برای توقیف اموال اقدام کند و در صورت عدم شناسایی اموال کافی، از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه را ارائه دهد. این رویکرد به زن امکان می دهد که به صورت مؤثرتری به حق خود دست یابد.

تفاوت اساسی میان حق مطالبه مهریه و امکان حبس برای آن، در این است که زن همواره حق مطالبه تمام مهریه خود را دارد، اما امکان حبس مرد برای عدم پرداخت، تنها تا سقف 110 سکه (و با شرایط خاص) وجود دارد. این دو مفهوم کلیدی باید به دقت از یکدیگر تفکیک شوند.

ب) مهریه بیش از 110 سکه تمام بهار آزادی

اگر مهریه بالای 110 سکه تمام بهار آزادی باشد، وضعیت حقوقی متفاوتی برای مازاد 110 سکه ایجاد می شود:

• عدم امکان صدور حکم جلب برای مازاد: مرد برای مهریه مازاد بر 110 سکه به هیچ عنوان زندانی نخواهد شد. قانون گذار، سقف 110 سکه را به عنوان ملاک برای اعمال مجازات حبس تعیین کرده است و مازاد بر آن، صرفاً یک دین مالی محسوب می شود. این بند قانونی به دنبال کاهش زندانیان مهریه و توجه به ابعاد اقتصادی و اجتماعی است.
• قابلیت مطالبه کامل: با این حال، باید تأکید کرد که تمامی تعداد سکه مهریه هر چقدر باشد (حتی اگر هزاران سکه باشد)، همچنان یک دین قانونی بر ذمه مرد است و زن می تواند آن را از طریق توقیف اموال و املاک مرد مطالبه کند. این مطالبه شامل هرگونه دارایی منقول و غیرمنقول (به جز مستثنیات دین) می شود و حق زن برای دریافت کامل مهریه را حفظ می کند.
• فشار حقوقی بر اموال: در این موارد، تمرکز اصلی بر شناسایی و توقیف اموال مرد است. اگر مرد اموالی داشته باشد، زن می تواند برای وصول مهریه خود از طریق توقیف اموال، حساب های بانکی، حقوق بازنشستگی (طبق مقررات)، سهام و هرگونه دارایی دیگر اقدام کند. این روش ها به زن اجازه می دهند تا بدون نیاز به حبس مرد، به حق قانونی خود دست یابد.

جدول مقایسه پیامدهای حقوقی بر اساس تعداد سکه مهریه

برای درک بهتر تفاوت های حقوقی و تسهیل تصمیم گیری، جدول زیر به مقایسه جامع پیامدهای مهریه بر اساس تعداد سکه های مهریه می پردازد:

تعداد سکه مهریه	امکان صدور حکم جلب	قابلیت مطالبه	شرایط اعسار و تقسیط	نکات کلیدی
تا 110 سکه	بله (پس از رد اعسار و در صورت عدم پرداخت؛ رویه قضایی جدید به سمت کاهش صدور جلب است)	بله (کامل و تمامی 110 سکه قابل مطالبه است)	بله (در صورت عدم تمکن مالی زوج، دادگاه مهریه را تقسیط می کند)	این قاعده شامل مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه می شود. تا 110 سکه مهریه زندان دارد اگر مرد اعسار خود را ثابت نکند یا اقساط را نپردازد.
بیش از 110 سکه	خیر (فقط برای مازاد 110 سکه حبس اعمال نمی شود؛ اما برای 110 سکه اول همانند ردیف بالا عمل می شود)	بله (کامل و تمامی مهریه، هر چند سکه باشد، قابل مطالبه است)	بله (در صورت عدم تمکن مالی زوج، تقسیط بر اساس توانایی او صورت می گیرد)	مطالبه مازاد از طریق شناسایی و توقیف اموال صورت می گیرد و مهریه بالای 110 سکه، حتی اگر قابل حبس نباشد، همچنان یک دین کامل است.

رفع ابهامات و پاسخ به سوالات رایج در مورد تعداد سکه های مهریه

در حوزه مهریه، ابهامات و شایعات زیادی وجود دارد که می تواند تصمیم گیری را دشوار کند. به دلیل اهمیت این موضوع، در این بخش به برخی از مهم ترین و رایج ترین این پرسش ها پاسخ داده می شود تا دیدگاهی روشن تر از قوانین و رویه های فعلی به دست آید و از سردرگمی مخاطبان کاسته شود.

قانون جدید مهریه 14 سکه: واقعیت یا شایعه؟

یکی از داغ ترین بحث ها در سال های اخیر، موضوع قانون جدید مهریه 14 سکه است. شایعات گسترده ای مبنی بر تصویب قانونی که سقف مهریه را به 14 سکه محدود می کند، در جامعه منتشر شده است. پاسخ صریح و مستند این است که این طرح هنوز به تصویب نهایی نرسیده و در حال حاضر، هیچ قانونی با این عنوان در جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد و بروزرسانی قوانین مهریه 1403 نیز شامل این بند نشده است.

این طرح که بیشتر با هدف کاهش مهریه های سنگین و تشویق به ازدواج آسان مطرح شد، در حد یک پیشنهاد یا طرح در کمیسیون های قضایی مجلس مورد بررسی قرار گرفته است. حتی اگر چنین طرحی در آینده به تصویب برسد، چگونگی اعمال آن بر ازدواج های گذشته (که مهریه های بیش از 14 سکه دارند) و همچنین جزئیات مربوط به مالیات بر مهریه های بالاتر از این سقف، نیازمند تدوین آیین نامه ها و قوانین اجرایی مشخص خواهد بود. در نتیجه، زوجین و عموم مردم باید به اخبار موثق از مراجع رسمی توجه کنند و از دامن زدن به شایعات بی اساس پرهیز نمایند. در حال حاضر، ملاک همان قانون 110 سکه است.

مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: تأثیر بر روند مطالبه

مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه دو نوع اصلی تعیین مهریه هستند که هر یک تأثیر متفاوتی بر روند مطالبه و اجرای آن دارد، صرف نظر از تعداد سکه های مهریه:

• مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه، زن می تواند هر زمان که بخواهد (حتی بلافاصله پس از عقد و بدون نیاز به طلاق) مهریه خود را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است. اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن نیست و مرد باید عدم تمکن مالی خود را از طریق دادخواست اعسار ثابت کند. این نوع مهریه رایج ترین شکل مهریه در ایران است و زن از حق خودداری از تمکین تا دریافت مهریه برخوردار است.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، مطالبه مهریه مشروط به توانایی مالی مرد است. به این معنی که زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی پرداخت آن را دارد. در اینجا، بار اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن است. این نوع مهریه کمتر رایج است و معمولاً برای کاهش فشارهای مالی بر زوج تعیین می شود و مرد برای پرداخت آن ملزم به ارائه دادخواست اعسار نخواهد بود، بلکه زن باید توانایی مالی او را اثبات کند.

دادخواست اعسار در مهریه

دادخواست اعسار، راهکاری قانونی است که مرد برای اثبات عدم توانایی مالی خود در پرداخت یکجای مهریه به دادگاه ارائه می دهد. دادخواست اعسار مهریه به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت بدهی های خود است. این دادخواست به مرد فرصت می دهد تا از پرداخت یکجای مهریه که ممکن است فراتر از توان مالی او باشد، اجتناب کرده و آن را به صورت اقساطی بپردازد. شرایط پذیرش دادخواست اعسار شامل موارد زیر است:

• اثبات عدم تمکن مالی: مرد باید با ارائه مستنداتی مانند لیست اموال، حساب های بانکی، گواهی عدم دارایی، و شهادت شهود، عدم توانایی خود را در پرداخت یکجای مهریه به دادگاه ثابت کند. دادگاه در این زمینه تحقیقات لازم را انجام می دهد.
• تأثیر بر اقساط: در صورت پذیرش دادخواست اعسار، دادگاه مهریه را به صورت اقساطی تعیین می کند. این اقساط معمولاً با توجه به وضعیت مالی مرد (مانند حقوق و درآمد، شغل، وضعیت خانوادگی و تعدد زوجات) مشخص می شوند. ممکن است دادگاه یک پیش قسط و سپس اقساط ماهانه یا سالانه را تعیین کند. شرایط قسط بندی مهریه و نحوه محاسبه مهریه سکه در هر قسط، کاملاً به نظر قاضی و شرایط پرونده بستگی دارد و در راستای عدالت قضایی صورت می گیرد.

مالیات بر مهریه

یکی دیگر از پرسش هایی که اغلب مطرح می شود، این است که آیا به مهریه مالیات تعلق می گیرد یا خیر. در حال حاضر و بر اساس قوانین مالیاتی جاری ایران، به تعداد سکه های مهریه و سایر انواع مهریه، مالیات تعلق نمی گیرد. مهریه به عنوان یک دین و تعهد مالی در نظر گرفته می شود که به زن تعلق می گیرد، نه درآمد یا ارثی که مشمول مالیات باشد. با این حال، همیشه باید توجه داشت که قوانین مالیاتی ممکن است در آینده تغییر کنند، بنابراین پیگیری اخبار رسمی از مراجع قانونی در این زمینه توصیه می شود تا از هرگونه تغییر احتمالی مطلع شوید.

مهریه بعد از فوت زوج یا زوجه

مهریه به عنوان یک دین بر ذمه مرد، حتی پس از فوت یکی از زوجین نیز وضعیت حقوقی خود را حفظ می کند و از بین نمی رود. این موضوع نشان دهنده اهمیت و جایگاه حقوقی مهریه در نظام حقوقی ایران است:

• فوت زوج: در صورت فوت مرد، مهریه زن از ترکه (اموال باقی مانده) متوفی پرداخت می شود. به عبارت دیگر، زن پیش از سایر ورثه، سهم مهریه خود را از اموال مرد متوفی دریافت می کند. این حق، مقدم بر سایر حقوق مالی (مانند ارث و…) است و زن می تواند از طریق قانونی آن را مطالبه کند.
• فوت زوجه: در صورت فوت زن، حق مطالبه مهریه به وراث قانونی او (مانند فرزندان، پدر، مادر و سایر ورثه طبق قانون ارث) منتقل می شود و آن ها می توانند مهریه را از مرد مطالبه کنند. این موضوع بدون ارتباط مستقیم با تعداد سکه مهریه است و به ماهیت دین بودن مهریه بازمی گردد. در هر دو صورت، ماهیت دینی مهریه تضمین کننده حقوق طرفین است.

چگونگی مطالبه و اجرای مهریه بر اساس تعداد سکه

مطالبه و اجرای مهریه، فرآیندی حقوقی است که می تواند از دو طریق اصلی (اداره ثبت یا دادگاه) صورت گیرد. انتخاب هر یک از این روش ها به شرایط پرونده، تمکن مالی زوج و وجود اموال قابل توقیف بستگی دارد. هر دو مسیر دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل بررسی می شوند.

مراحل مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت

این روش یکی از مسیرهای کارآمد برای مطالبه مهریه است، به ویژه اگر مرد دارای اموال و دارایی های ثبت شده باشد و مهریه از نوع مهریه عندالمطالبه باشد. مراحل و نکات آن به شرح زیر است:

1. مراجعه به دفترخانه یا اداره ثبت: زن با در دست داشتن سند ازدواج رسمی به دفترخانه ای که عقد در آن به ثبت رسیده است یا اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع ازدواج مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه برای مهریه خود را مطرح می کند. این گام اولیه، نقطه شروع فرآیند مطالبه مهریه از طریق ثبت است.
2. صدور اجرائیه: دفترخانه یا اداره ثبت، اجرائیه ای را به مرد ابلاغ می کند و به او 10 روز فرصت می دهد تا مهریه را پرداخت کند. در این مدت، مرد می تواند نسبت به پرداخت یا ارائه دادخواست اعسار اقدام کند.
3. توقیف اموال: در صورتی که مرد در مهلت مقرر مهریه را پرداخت نکند، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی های مرد (مانند ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام و…) به اداره ثبت، درخواست توقیف آن ها را داشته باشد. این توقیف تا میزان مهریه زن صورت می گیرد و راهکاری مؤثر برای وصول حق زن است.
4. مزایا و معایب:
   • مزایا: سرعت بالاتر نسبت به دادگاه در صورت شناسایی اموال، عدم نیاز به تشکیل پرونده قضایی و دادرسی طولانی، و فشار بیشتر بر مرد برای پرداخت (خصوصاً با توقیف اموال).
   • معایب: اگر مرد اموال ثبت شده به نام خود نداشته باشد یا اموال او جزو مستثنیات دین محسوب شوند، این روش کارایی کمتری دارد. همچنین، زن برای مطالبه کل مهریه از طریق ثبت، ممکن است با محدودیت هایی مواجه شود و در برخی موارد نیاز به مراجعه به دادگاه نیز پیدا کند.
5. هزینه ها: برای مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت، زن باید نیم عشر اجرایی را پرداخت کند که در صورت وصول مهریه از مرد دریافت می شود و این هزینه جزو هزینه های اجرایی محسوب می گردد.

توجه به این نکته ضروری است که تعداد سکه های مهریه تأثیری بر انتخاب این مسیر ندارد؛ چه مهریه کم باشد چه زیاد، می توان از این طریق اقدام کرد. این روش برای مهریه عندالمطالبه کارایی بیشتری دارد.

مراحل مطالبه مهریه از طریق دادگاه

در صورتی که زن نتواند از طریق اداره ثبت به نتیجه برسد یا از ابتدا ترجیح دهد که مهریه خود را از طریق مراجع قضایی مطالبه کند، باید به دادگاه خانواده مراجعه نماید. این روش معمولاً در مواردی که اموالی برای توقیف از طریق ثبت وجود ندارد یا نیاز به بررسی های قضایی عمیق تر است، مورد استفاده قرار می گیرد:

1. ارائه دادخواست: زن باید با تنظیم یک دادخواست مطالبه مهریه و ارائه آن به دادگاه خانواده، رسماً درخواست خود را مطرح کند. در این دادخواست، باید تمامی اطلاعات مربوط به مهریه و وضعیت ازدواج قید شود.
2. رسیدگی قضایی: دادگاه به پرونده رسیدگی می کند و جلسات دادرسی را برگزار می نماید. در این مرحله، ارزش مهریه بر اساس سکه روز محاسبه می شود و توان مالی مرد برای پرداخت بررسی می شود. مرد می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه ارائه دهد.
3. تعیین توان مالی و اقساط: قاضی با در نظر گرفتن ادله و مستندات ارائه شده توسط طرفین (از جمله استعلام از دارایی ها، شهادت شهود، وضعیت درآمدی و…)، توان مالی مرد را برای پرداخت مهریه ارزیابی می کند. در صورت احراز عدم تمکن مالی مرد، دادگاه حکم به قسط بندی مهریه می دهد. این اقساط می تواند شامل یک پیش قسط و سپس اقساط منظم (مثلاً هر چند ماه یک سکه یا مبلغ مشخصی به صورت ماهانه) باشد. این اقساط بر اساس نحوه محاسبه مهریه سکه و توان مالی مرد تعیین می شوند.
4. حکم جلب (با شرایط خاص): همانطور که پیش تر توضیح داده شد، حکم جلب برای مهریه تنها تا سقف 110 سکه و پس از رد اعسار مرد یا عدم رعایت اقساط تعیین شده، صادر می شود. رویه جدید دادگاه ها تأکید بر عدم حبس مرد و اجرای مهریه از طریق شناسایی اموال دارد، مگر در موارد استثنائی که مرد به هیچ وجه همکاری نکند.

در سال های اخیر، رویه قضایی در پرونده های مهریه بیش از پیش به سمت تقسیط و عدم حبس زوج در صورت اثبات اعسار، حتی برای مهریه های تا ۱۱۰ سکه، متمایل شده است. این تغییر رویکرد به منظور کاهش مشکلات اجتماعی و خانوادگی ناشی از حبس مردان است.

توصیه ها و نکات مهم پایانی در مورد تعداد سکه های مهریه

مسئله مهریه و تعداد سکه های مهریه، یکی از حساس ترین و پرچالش ترین مباحث در حقوق خانواده است. برای پیشگیری از مشکلات آتی و تصمیم گیری آگاهانه، رعایت نکات و توصیه های زیر حیاتی است تا زوجین بتوانند با دیدی واقع بینانه و مسئولانه، بنیان زندگی مشترک خود را مستحکم سازند.

1. مشاوره حقوقی تخصصی: قبل از ازدواج، در زمان تعیین مهریه و به ویژه هنگام بروز اختلافات، حتماً با یک وکیل متخصص خانواده مشاوره کنید. وکیل می تواند شما را از تمامی حقوق و تعهدات قانونی آگاه سازد و بهترین مسیر را بر اساس شرایط خاص شما پیشنهاد دهد. این اقدام، از بسیاری از سوءتفاهم ها و مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری می کند.
2. آگاهی کامل از حقوق و تعهدات: هر دو زوج باید به طور کامل از مفاهیم مهریه (عندالمطالبه، عندالاستطاعه)، قانون 110 سکه و پیامدهای تعیین مهریه زیاد یا کم آگاه باشند. عدم آگاهی می تواند منجر به تصمیمات نادرست و مشکلات جدی در آینده شود. مطالعه دقیق قوانین و تبصره ها، به شما کمک می کند تا تصمیمات بهتری بگیرید.
3. در نظر گرفتن توان مالی واقعی زوج: هنگام تعیین مهریه، واقع بینانه عمل کنید. تعیین مهریه های نجومی و فراتر از توان مالی واقعی مرد، نه تنها پشتوانه محسوب نمی شود، بلکه می تواند بنیان خانواده را در آینده با چالش های جدی مواجه سازد و منجر به فروپاشی زندگی شود. عواقب مهریه زیاد می تواند شامل زندانی شدن مرد (تا سقف 110 سکه)، فرار از پرداخت، یا فروپاشی زندگی به دلیل فشارهای مالی باشد.
4. مهریه؛ پشتوانه، نه ابزار فشار: هدف اصلی مهریه، تضمین حقوق مالی زن و ایجاد پشتوانه ای برای او در زندگی مشترک و پس از آن است. استفاده از مهریه به عنوان ابزاری برای فشار، انتقام یا کسب درآمد نامتعارف، نه تنها با فلسفه وجودی آن در تضاد است، بلکه می تواند به روابط انسانی و جایگاه خانواده آسیب جدی وارد کند و موجب بروز اختلافات عمیق تر شود.
5. پیگیری اخبار موثق حقوقی: در مورد قانون جدید مهریه و به ویژه شایعاتی نظیر قانون 14 سکه، همواره اخبار را از مراجع رسمی و معتبر دنبال کنید. اطلاعات نادرست می تواند منجر به سوءتفاهم ها و تصمیمات اشتباه شود و مسیر حقوقی را برای شما دشوارتر کند.

نتیجه گیری

تعداد سکه های مهریه، از زمان تعیین در عقدنامه تا مراحل مطالبه و اجرای آن، دارای پیچیدگی ها و پیامدهای حقوقی فراوانی است که درک دقیق آن ها برای تمامی افراد جامعه ضروری است. در قانون ایران، سقف قانونی برای تعیین تعداد سکه مهریه وجود ندارد، اما ضمانت اجرای کیفری (حبس) برای عدم پرداخت آن، محدود به 110 سکه تمام بهار آزادی است. این بدان معناست که هرچند تمامی مهریه (به هر تعدادی) یک دین بر ذمه مرد است و زن حق مطالبه آن را دارد، اما برای مازاد بر 110 سکه، امکان حبس وجود نخواهد داشت و مطالبه صرفاً از طریق توقیف اموال پیگیری می شود. شایعات مربوط به قانون 14 سکه مهریه نیز تا این لحظه به تصویب نهایی نرسیده اند و تنها در حد طرح های پیشنهادی مطرح شده اند.

انتخاب نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، آشنایی با روند دادخواست اعسار و راه های مطالبه (از طریق ثبت یا دادگاه)، همگی نیازمند آگاهی و گاهاً مشاوره با متخصصین حقوقی است. تصمیم گیری آگاهانه و واقع بینانه در خصوص تعداد سکه های مهریه و در نظر گرفتن توان مالی زوج، می تواند از بروز بسیاری از اختلافات و آسیب های اجتماعی پیشگیری کرده و به تحکیم بنیان خانواده کمک شایانی نماید. با کسب اطلاعات دقیق و به روز از بروزرسانی قوانین مهریه 1403، می توان گام های محکمتری در مسیر صلح و ثبات خانواده برداشت و از مشکلات حقوقی آتی دوری جست.