فرق سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت
تفاوت های بنیادین سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت : راهنمای جامع برای فعالان اقتصادی
در مسیر تحول نظام مالیاتی و تجاری ایران دو سامانه کلیدی به نام های سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت نقش بسزایی ایفا می کنند. این دو سامانه هرچند در ظاهر به منظور تسهیل فرآیندهای مالیاتی و تجاری طراحی شده اند اما در اهداف کارکردها و مخاطبان تفاوت های اساسی دارند. درک این تفاوت ها برای فعالان اقتصادی از صاحبان کسب وکارهای کوچک تا شرکت های بزرگ امری حیاتی است تا بتوانند تکالیف قانونی خود را به درستی انجام داده و از مزایای این سامانه ها بهره مند شوند. این مقاله به بررسی دقیق و فنی تفاوت های این دو سامانه می پردازد و اطلاعاتی کاربردی و قابل فهم برای عموم مخاطبان به ویژه افراد مبتدی ارائه می دهد.
سامانه مودیان : پنجره ای نو به نظام مالیات ستانی هوشمند
در بخش آموزش سامانه مودیان گفتیم که هدف اصلی سامانه مودیان تحول نظام مالیات ستانی و ایجاد شفافیت در مبادلات اقتصادی کشور است. این سامانه که بر اساس قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان طراحی شده با مکانیزه کردن فرآیند صدور و ارسال صورتحساب های الکترونیکی به دنبال کاهش فرار مالیاتی و افزایش کارآمدی نظام مالیاتی است.
کارکرد کلیدی سامانه مودیان :
- صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی : مهم ترین کارکرد این سامانه ایجاد بستری برای صدور و ارسال الکترونیکی صورتحساب های فروش است. مودیان مالیاتی ملزم به ثبت فروش ها و درآمد خود در این سامانه به صورت برخط (آنلاین) هستند.
- یکپارچه سازی اطلاعات مالیاتی : سامانه مودیان با تجمیع اطلاعات مربوط به فروش و مالیات مودیان امکان دسترسی آسان تر و سریع تر سازمان امور مالیاتی به اطلاعات را فراهم می کند.
- محاسبه خودکار مالیات بر ارزش افزوده : این سامانه با دریافت اطلاعات صورتحساب های الکترونیکی به صورت خودکار مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده) را محاسبه و به مودیان اعلام می کند.
- کاهش هزینه های اداری : با حذف فرآیندهای دستی و کاغذی سامانه مودیان به کاهش هزینه های اداری مودیان و سازمان امور مالیاتی کمک می کند.
- افزایش شفافیت و عدالت مالیاتی : با ثبت دقیق و برخط اطلاعات فروش امکان تشخیص دقیق تر درآمد مودیان و جلوگیری از فرار مالیاتی فراهم می شود که به افزایش عدالت در نظام مالیاتی منجر می گردد.
مخاطبان اصلی سامانه مودیان :
- کلیه اشخاص حقوقی : تمامی شرکت ها موسسات غیرتجاری و سایر اشخاص حقوقی مشمول قانون مالیات های مستقیم مکلف به استفاده از سامانه مودیان هستند.
- صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی گروه اول و دوم) : بسته به نوع فعالیت و حجم فروش برخی از صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی) نیز مشمول استفاده از این سامانه خواهند بود. گروه بندی صاحبان مشاغل بر اساس آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم انجام می شود.
- سایر اشخاص مشمول قانون : بر اساس مصوبات آتی ممکن است گروه های دیگری از مودیان نیز به تدریج مشمول استفاده از سامانه مودیان شوند.
تکالیف مودیان در سامانه مودیان :
- ثبت نام در سامانه : مودیان مشمول باید در سامانه مودیان ثبت نام کرده و اطلاعات هویتی و کسب وکار خود را وارد نمایند.
- دریافت گواهی امضای الکترونیکی : برای صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی مودیان نیاز به دریافت گواهی امضای الکترونیکی دارند.
- صدور صورتحساب الکترونیکی : مودیان باید برای تمامی فروش های خود صورتحساب الکترونیکی مطابق با استانداردهای سازمان امور مالیاتی صادر و از طریق سامانه مودیان ارسال کنند.
- رعایت قوانین و مقررات مربوطه : مودیان باید تمامی قوانین و مقررات مربوط به سامانه مودیان از جمله قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان و آیین نامه های اجرایی آن را رعایت نمایند.
سامانه جامع تجارت : تسهیل تجارت تسریع فرآیندها
هدف سامانه جامع تجارت تسهیل و تسریع فرآیندهای تجاری کاهش هزینه ها و افزایش شفافیت در تجارت داخلی و خارجی کشور است. این سامانه که با هدف یکپارچه سازی و الکترونیکی کردن فرآیندهای مرتبط با تجارت ایجاد شده به دنبال بهبود فضای کسب وکار و حمایت از تولیدکنندگان و تجار ایرانی است.
کارکرد کلیدی سامانه جامع تجارت :
- یکپارچه سازی فرآیندهای تجاری : سامانه جامع تجارت تمامی فرآیندهای مرتبط با تجارت از جمله ثبت سفارش ترخیص کالا گمرک حمل ونقل و انبارداری را در یک بستر واحد تجمیع می کند.
- ثبت سفارش الکترونیکی : واردکنندگان و صادرکنندگان می توانند از طریق این سامانه سفارش های تجاری خود را به صورت الکترونیکی ثبت و پیگیری نمایند.
- مدیریت مجوزهای تجاری : سامانه جامع تجارت به عنوان درگاه واحد صدور مجوزهای تجاری عمل می کند و فرآیند اخذ مجوزها را تسهیل می نماید.
- ترخیص الکترونیکی کالا : با استفاده از این سامانه فرآیند ترخیص کالا از گمرک به صورت الکترونیکی و با سرعت بیشتری انجام می شود.
- مدیریت زنجیره تامین : سامانه جامع تجارت با ارائه اطلاعات دقیق و به روز از وضعیت کالاها در زنجیره تامین به بهبود مدیریت زنجیره تامین و کاهش هزینه ها کمک می کند.
- مبارزه با قاچاق کالا : با ایجاد شفافیت در فرآیندهای تجاری و رصد دقیق جریان کالا سامانه جامع تجارت به مبارزه با قاچاق کالا و کالای تقلبی کمک می کند.
مخاطبان اصلی سامانه جامع تجارت :
- واردکنندگان و صادرکنندگان : اصلی ترین مخاطبان این سامانه شرکت ها و اشخاصی هستند که در زمینه واردات و صادرات کالا فعالیت می کنند.
- تولیدکنندگان : تولیدکنندگان نیز می توانند از امکانات این سامانه برای تسهیل فرآیندهای تامین مواد اولیه فروش محصولات و صادرات استفاده کنند.
- شرکت های حمل ونقل و انبارداری : این شرکت ها نیز از طریق سامانه جامع تجارت می توانند فرآیندهای مربوط به حمل ونقل و انبارداری کالا را مدیریت نمایند.
- سازمان های دولتی مرتبط با تجارت : سازمان های دولتی مانند گمرک وزارت صنعت معدن و تجارت بانک مرکزی و سایر نهادهای مرتبط با تجارت از اطلاعات و امکانات این سامانه برای نظارت و مدیریت فرآیندهای تجاری استفاده می کنند.
فرآیندهای کلیدی در سامانه جامع تجارت :
- ثبت نام و احراز هویت : فعالان اقتصادی برای استفاده از سامانه جامع تجارت باید در این سامانه ثبت نام کرده و احراز هویت شوند.
- ثبت سفارش واردات و صادرات : واردکنندگان و صادرکنندگان باید سفارش های تجاری خود را در سامانه ثبت نمایند.
- دریافت مجوزهای لازم : برای انجام برخی از فعالیت های تجاری اخذ مجوزهای خاص از سازمان های مربوطه الزامی است که از طریق سامانه جامع تجارت قابل انجام است.
- اظهار گمرکی و ترخیص کالا : فرآیند اظهار گمرکی و ترخیص کالا به صورت الکترونیکی در سامانه جامع تجارت انجام می شود.
- مدیریت انبار و حمل ونقل : فعالان اقتصادی می توانند از طریق این سامانه اطلاعات مربوط به انبارداری و حمل ونقل کالاهای خود را ثبت و مدیریت کنند.
تفاوت های کلیدی سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت در یک نگاه
برای درک بهتر تفاوت های این دو سامانه جدول زیر به صورت خلاصه ویژگی های کلیدی هر یک را مقایسه می کند :
| ویژگی | سامانه مودیان | سامانه جامع تجارت |
| هدف اصلی | تحول نظام مالیات ستانی شفافیت مالیاتی | تسهیل تجارت تسریع فرآیندهای تجاری شفافیت تجاری |
| مخاطبان اصلی | مودیان مالیاتی (اشخاص حقوقی و برخی اشخاص حقیقی) | فعالان حوزه تجارت (واردکنندگان صادرکنندگان تولیدکنندگان) |
| تمرکز اصلی | مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد | تجارت داخلی و خارجی زنجیره تامین گمرک |
| نوع اطلاعات | اطلاعات فروش و درآمد صورتحساب های الکترونیکی | اطلاعات سفارش های تجاری مجوزها گمرک حمل ونقل |
| نوع فرآیندها | صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی محاسبه مالیات | ثبت سفارش ترخیص کالا مدیریت مجوزها زنجیره تامین |
| قانون مبنا | قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان | قانون امور گمرکی قانون مقررات صادرات و واردات |
| ارتباط با گمرک | ارتباط غیرمستقیم (از طریق اطلاعات صورتحساب ها) | ارتباط مستقیم و یکپارچه با فرآیندهای گمرکی |
| ارتباط با بانک مرکزی | ارتباط غیرمستقیم (برای پرداخت مالیات) | ارتباط مستقیم (برای تخصیص ارز و نقل و انتقالات ارزی) |
ارتباط و همپوشانی احتمالی بین دو سامانه
با وجود تفاوت های اساسی ممکن است در برخی موارد ارتباط و همپوشانی بین سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت وجود داشته باشد. به عنوان مثال :
- تبادل اطلاعات : احتمال دارد در آینده اطلاعات مربوط به فروش و صورتحساب های الکترونیکی ثبت شده در سامانه مودیان به سامانه جامع تجارت منتقل شود تا در فرآیندهای تجاری مانند ترخیص کالا مورد استفاده قرار گیرد.
- تسهیل فرآیندهای تجاری برای مودیان : اطلاعات هویتی و مالیاتی مودیان که در سامانه مودیان ثبت شده ممکن است برای تسهیل فرآیندهای ثبت نام و احراز هویت در سامانه جامع تجارت مورد استفاده قرار گیرد.
- نظارت و کنترل : تجمیع اطلاعات مالیاتی و تجاری در این دو سامانه می تواند به سازمان های نظارتی و کنترلی کشور کمک کند تا نظارت دقیق تری بر فعالیت های اقتصادی و تجاری داشته باشند و از تخلفات جلوگیری نمایند.
راهنمای گام به گام ارسال صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان
ارسال صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان فرآیندی گام به گام دارد که مودیان باید آن را به دقت طی کنند. مراحل کلی به شرح زیر است :
- ورود به سامانه مودیان : ابتدا به درگاه ملی خدمات مالیات به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کرده و با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه مودیان شوید.
- انتخاب نوع صورتحساب : در پنل کاربری خود گزینه صدور صورتحساب الکترونیکی را انتخاب کرده و نوع صورتحساب مورد نظر خود را مشخص کنید (مثلا صورتحساب فروش صورتحساب برگشت از فروش و غیره).
- وارد کردن اطلاعات صورتحساب : در این مرحله باید اطلاعات مربوط به صورتحساب را به دقت وارد کنید. این اطلاعات شامل موارد زیر است :
- اطلاعات خریدار : شناسه ملی یا کد اقتصادی خریدار نام و نشانی خریدار.
- اطلاعات کالا یا خدمات : شرح کالا یا خدمات مقدار واحد مبلغ واحد مبلغ کل.
- مالیات و عوارض : نرخ مالیات بر ارزش افزوده مبلغ مالیات و عوارض (در صورت شمول).
- تخفیفات و کسورات : مبلغ تخفیفات و کسورات (در صورت وجود).
- سایر اطلاعات : شماره سریال کالا شماره قرارداد (در صورت لزوم) و سایر اطلاعات تکمیلی.
- بارگذاری گواهی امضای الکترونیکی : پس از تکمیل اطلاعات صورتحساب باید گواهی امضای الکترونیکی خود را بارگذاری کنید تا اصالت صورتحساب تایید شود.
- پیش نمایش و تایید صورتحساب : قبل از ارسال نهایی پیش نمایش صورتحساب را مشاهده کرده و از صحت اطلاعات وارد شده اطمینان حاصل کنید. در صورت تایید دکمه ارسال صورتحساب را کلیک کنید.
- دریافت کد رهگیری : پس از ارسال موفقیت آمیز صورتحساب یک کد رهگیری به شما اختصاص داده می شود که می توانید از آن برای پیگیری وضعیت صورتحساب استفاده کنید.
نکات مهم در ارسال صورتحساب الکترونیکی :
- دقت در ورود اطلاعات : دقت در ورود اطلاعات صورتحساب بسیار مهم است زیرا هرگونه اشتباه ممکن است منجر به مشکلات مالیاتی شود.
- رعایت استانداردهای سازمان امور مالیاتی : صورتحساب های الکترونیکی باید مطابق با استانداردهای اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی صادر شوند.
- مهلت ارسال صورتحساب : صورتحساب های الکترونیکی باید در مهلت های مقرر قانونی به سامانه مودیان ارسال شوند. عدم ارسال به موقع صورتحساب ممکن است مشمول جریمه شود.
- نگهداری سوابق : مودیان باید سوابق صورتحساب های الکترونیکی صادر شده و دریافتی را به مدت ده سال نگهداری کنند.
کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده : راهنمای کد کالا و شرایط فروش
بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده و آیین نامه های اجرایی آن برخی از کالاها و خدمات از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. اطلاع از این معافیت ها برای فعالان اقتصادی بسیار مهم است تا از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری شود. جدول زیر نمونه ای از کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده را به تفکیک نوع کالا کد کالا و شرایط فروش ارائه می دهد :
| نوع کالا | کد کالا (نمونه) | شرایط فروش | مرجع قانونی |
| محصولات کشاورزی فرآوری نشده | ۰۱ تا ۱۲ | فروش محصولات کشاورزی که به صورت خام و فرآوری نشده عرضه می شوند (مانند میوه سبزیجات غلات حبوبات) | بند (الف) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| دام و طیور زنده و فرآورده های خام دامی | ۰۱ تا ۰۵ | فروش دام و طیور زنده و فرآورده های خام دامی (مانند گوشت شیر تخم مرغ) | بند (ب) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| دارو لوازم مصرفی پزشکی و خدمات درمانی | ۳۰ و ۹۰ | فروش دارو لوازم مصرفی پزشکی و خدمات درمانی (به استثنای موارد خاص) | بند (ج) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| کتاب مطبوعات و محصولات فرهنگی | ۴۹ | فروش کتاب مطبوعات محصولات فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | بند (د) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| خدمات آموزشی و پژوهشی | ۸۵ | ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح | بند (ه) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| حمل ونقل عمومی مسافر | ۴۹ | ارائه خدمات حمل ونقل عمومی مسافر (به استثنای حمل ونقل هوایی بین المللی) | بند (و) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| صادرات کالا و خدمات | متغیر | صادرات کالا و خدمات به خارج از کشور (با رعایت شرایط و مقررات مربوطه) | بند (ز) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده |
| سایر موارد | متغیر | برخی دیگر از کالاها و خدمات که به موجب قانون یا مصوبات مجلس شورای اسلامی از مالیات بر ارزش افزوده معاف شده اند (مانند خدمات بانکی بیمه ای برخی خدمات کشاورزی) | بند (ح) و سایر مواد قانون مالیات بر ارزش افزوده و مصوبات مربوطه |
نکته : این جدول صرفاً نمونه ای از کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده است و لیست کامل و دقیق معافیت ها در قانون مالیات بر ارزش افزوده و آیین نامه های اجرایی آن قابل دسترسی است. همچنین کد کالاها در جدول فوق به صورت نمونه ارائه شده و برای اطلاع دقیق از کد کالای معاف باید به جدول طبقه بندی کالاها و خدمات ارزش افزوده مراجعه شود.
نتیجه گیری : همسویی در راستای توسعه اقتصادی
سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت دو بازوی توانمند دولت در راستای تحقق اهداف توسعه اقتصادی کشور هستند. سامانه مودیان با ایجاد شفافیت مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی به تقویت بنیه مالی دولت و افزایش درآمدهای مالیاتی کمک می کند. سامانه جامع تجارت نیز با تسهیل و تسریع فرآیندهای تجاری به بهبود فضای کسب وکار رونق تولید و تجارت و افزایش رقابت پذیری اقتصاد ایران در سطح بین المللی یاری می رساند.
فعالان اقتصادی با درک صحیح از کارکردها و تفاوت های این دو سامانه و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه می توانند ضمن انجام تکالیف قانونی خود از مزایای این سامانه ها بهره مند شده و به توسعه اقتصادی کشور نیز کمک نمایند. همسویی و همکاری بین مودیان تجار و دولت در استفاده بهینه از این سامانه ها کلید موفقیت در مسیر تحول نظام مالیاتی و تجاری ایران خواهد بود.
پرسش و پاسخ های متداول کاربران
- پرسش : آیا استفاده از سامانه مودیان برای همه کسب وکارها الزامی است؟
پاسخ : بله بر اساس قانون استفاده از سامانه مودیان برای کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی گروه اول و دوم) الزامی است. گروه های دیگر مودیان نیز به تدریج مشمول این قانون خواهند شد. - پرسش : آیا برای استفاده از سامانه جامع تجارت نیاز به پرداخت هزینه است؟
پاسخ : استفاده از امکانات پایه سامانه جامع تجارت رایگان است. با این حال ممکن است برای استفاده از برخی خدمات ویژه و ارزش افزوده هزینه هایی در نظر گرفته شود. اطلاعات دقیق در این خصوص در پایگاه اطلاع رسانی سامانه جامع تجارت قابل دسترسی است. - پرسش : در صورت بروز مشکل در استفاده از سامانه مودیان یا سامانه جامع تجارت به کجا باید مراجعه کرد؟
پاسخ : برای رفع مشکلات مربوط به سامانه مودیان می توانید به مرکز تماس سازمان امور مالیاتی (شماره تلفن ۱۵۲۶) یا دفاتر پیشخوان خدمات مالیاتی مراجعه نمایید. برای مشکلات مربوط به سامانه جامع تجارت می توانید با مرکز پشتیبانی سامانه جامع تجارت تماس گرفته یا به دفاتر خدمات بازرگانی مراجعه کنید. اطلاعات تماس و آدرس دفاتر در پایگاه اطلاع رسانی سامانه جامع تجارت موجود است.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "فرق سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت" هستید؟ با کلیک بر روی کسب و کار ایرانی, اقتصادی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "فرق سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت"، کلیک کنید.