خلاصه کتاب الف/ یا ( نویسنده رضا علیپور )

رمان «الف/یا» اثر رضا علیپور، یک اثر ادبی چندلایه و عمیق است که داستان معلمی اخراجی به نام یوسف را در دوران معاصر، در کنار قصه ی زندگی شوریده حال یک خوشنویس گمنام از دوره ی قاجار به نام داود آمدی روایت می کند و به مضامین پیچیده ای چون هویت، فلسفه ی هنر و نسبت آن با تاریخ می پردازد. این کتاب با درهم تنیدگی ماهرانه ی زمان ها و شخصیت ها، تجربه ای متفاوت از خوانش یک رمان تاریخی-فلسفی را برای مخاطب رقم می زند و به کاوش در مفهوم اصالت، هنر و مواجهه با حقیقت می پردازد.

رمان «الف/یا» اثری درخشان از رضا علیپور است که خواننده را به سفری در اعماق تاریخ و فلسفه هنر، به ویژه هنر خوشنویسی، می برد. این رمان که ابتدا به زبان کُردی نگاشته شده و سپس توسط محمدرئوف مرادی به فارسی ترجمه شده است، تنها یک داستان تاریخی ساده نیست؛ بلکه با تلفیقی هنرمندانه از روایت های موازی در دو بازه زمانی متفاوت، به بررسی مفاهیم بنیادین هویت، معنا و نقش هنر در زندگی بشر می پردازد. علیپور با نثری غنی و ساختاری نوآورانه، پیچیدگی های ذهنی و وجودی دو شخصیت اصلی خود، یوسف و داود آمدی، را بازتاب می دهد و ارتباطات پنهان میان دغدغه های بشری در طول تاریخ را آشکار می سازد. در این اثر، خواننده با لایه های عمیقی از فلسفه، تاریخ، و روانشناسی درهم تنیده می شود که همگی در بستر پرنقش و نگار هنر خوشنویسی قاجار جان می گیرند و پرسش هایی اساسی درباره ی ذات حقیقت و جایگاه هنرمند در جامعه مطرح می کنند.

الف/یا در یک نگاه: شناختی بر رمان و نویسنده

«الف/یا» صرفاً یک رمان نیست، بلکه دریچه ای است به سوی درک عمیق تر از پیوندهای ناگسستنی هنر، تاریخ و هویت. این اثر با ساختار پیچیده و روایات درهم تنیده اش، به سرعت جایگاه ویژه ای در ادبیات معاصر ایران و به ویژه ادبیات کُردی به دست آورده است. برای فهم بهتر این رمان، ضروری است نگاهی جامع به خالق آن و ویژگی های اساسی اثر داشته باشیم.

معرفی نویسنده: رضا علیپور

رضا علیپور، از چهره های مهم و تأثیرگذار در ادبیات معاصر کُردی و ایران، نویسنده ای است که با نگاهی عمیق و فلسفی به مسائل انسانی و اجتماعی می پردازد. او متولد منطقه کردستان است و ریشه های فرهنگی و تاریخی زادگاهش به وضوح در آثارش بازتاب می یابد. توانایی علیپور در آمیختن واقعیت های تاریخی با تخیل هنری و پرداختن به مضامین عمیق فلسفی، او را به یکی از نویسندگان برجسته در حوزه رمان های چندلایه تبدیل کرده است. «الف/یا» از مهم ترین آثار او محسوب می شود که نه تنها به دلیل ساختار روایی منحصر به فردش، بلکه به خاطر پرداختن به ابعاد کمتر شناخته شده ای از تاریخ هنر خوشنویسی و همچنین درگیری های درونی هنرمند، مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفته است.

مشخصات کتاب و پیشینه انتشار

کتاب «الف/یا» با نام اصلی کُردی «ئه لف/یا»، نخستین بار در سال 1398 توسط انتشارات مانگ در اقلیم کردستان به زبان کُردی منتشر شد. نسخه ی فارسی این رمان که مورد بحث ماست، توسط محمدرئوف مرادی به شکلی ماهرانه به فارسی برگردانده شده و توسط انتشارات ققنوس در ایران به چاپ رسیده است. کیفیت بالای ترجمه، امکان دسترسی مخاطبان فارسی زبان را به این اثر ارزشمند فراهم آورده و به غنای ادبیات داستانی ایران افزوده است. این رمان، فارغ از زبان اصلی خود، توانسته است با مضامین جهان شمول و پرداخت هنرمندانه اش، با مخاطبان گسترده ای ارتباط برقرار کند و از مرزهای جغرافیایی و زبانی فراتر رود.

ژانر و دسته بندی: فراتر از یک رمان تاریخی

«الف/یا» را نمی توان صرفاً در چارچوب یک رمان تاریخی دسته بندی کرد. هرچند بخش قابل توجهی از داستان در دوران قاجار می گذرد و به زندگی یک خوشنویس گمنام در آن دوره می پردازد، اما ابعاد این رمان فراتر از بازگویی تاریخ است. این اثر را می توان تلفیقی از چندین ژانر دانست: رمان تاریخی به دلیل پرداختن به یک دوره تاریخی و شخصیت های آن، رمان فلسفه هنر به خاطر موشکافی نظریه های مربوط به خوشنویسی و نسبت فرم و معنا، رمان روانشناختی به دلیل کاوش در هویت دوگانه و کشمکش های درونی شخصیت ها، و همچنین رمان پژوهشی به جهت تکیه بر اسناد و روایات تاریخی (هرچند بازسازی شده و تخیلی). این ترکیب ژانرها، «الف/یا» را به اثری چندوجهی و عمیق تبدیل کرده که برای مخاطبان با علایق گوناگون جذابیت دارد.

موشکافی داستان: روایت های موازی و پیوند ناگسستنی

ساختار روایی «الف/یا» بر پایه دو خط داستانی موازی استوار است که در دو دوره زمانی متفاوت جریان دارند، اما به تدریج به یکدیگر گره می خورند. این تکنیک، امکان بررسی تطبیقی مسائل و دغدغه های انسانی را در طول تاریخ فراهم می آورد و به رمان عمق و ابعادی فراتر از یک روایت خطی می بخشد.

یوسف: راوی معاصر و جستجوگر حقیقت

یوسف، شخصیت اصلی روایت معاصر، یک معلم و نویسنده است که پس از آزادی از زندان، زندگی متلاطم و پرچالشی را از سر می گذراند. او در زندان با پسرعموی فردی به نام حافظ بینایی آشنا می شود که واسطه ی او با موسسه ای است که قصد دارد مجموعه ای از دست نوشته های پراکنده و کهن را به چاپ برساند. یوسف که به دلیل مضیقه های مالی ناچار به پذیرش این کار است، به تدریج درگیر رمز و رازهای دست نوشته هایی می شود که به یک خوشنویس گمنام قاجاری به نام داود آمدی تعلق دارند. جستجوی یوسف برای مرتب کردن و تایپ این متون، او را وارد دنیایی از خطوط، واژه ها و فلسفه های پنهان می کند. او به زودی متوجه می شود که بخش هایی از این دست نوشته ها به عمد حذف شده اند، گویی کسی قصد داشته است تا اثری از کاتب آن باقی نماند. این کشف، کنجکاوی یوسف را برمی انگیزد و او را به سوی کاوشی عمیق تر در زندگی و افکار داود آمدی سوق می دهد. یوسف در طول این مسیر، نه تنها به دنبال بازسازی زندگی یک هنرمند گمنام است، بلکه به نوعی در جستجوی هویت و معنا برای زندگی آشفته ی خویش نیز هست.

داود آمدی: خوشنویس گمنام و شوریده قاجار

داود آمدی، شخصیت محوری روایت قاجاری، هنرمندی نابغه و خوشنویسی است که در دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار و در میرنشین اردلان سنندج می زیسته است. نام او در منابع تاریخی همچون «تاریخ شرفنامه» و «حدیقه ی ناصریه» به صورت گذرا ذکر شده است، اما رضا علیپور با تکیه بر تخیل و پژوهش، او را از گمنامی خارج کرده و شخصیتی شوریده و صاحب سبک به او می بخشد. آمدی به فنون خوشنویسی مختلفی چون نستعلیق، شکسته نستعلیق، نسخ و ثلث تسلط کامل دارد و شیوه های ابداعی و منحصر به فردی در کتابت به کار می برد. او نه تنها با هر دو دست چپ و راست می نویسد، بلکه هر دست سبک خاص خود را در نگارش دارد. رمان به خوبی تقابل و تفاوت های این دو جنبه از شخصیت آمدی را به تصویر می کشد و آن ها را داود و آمیدی می نامد؛ دو وجود متفاوت اما مکمل که همواره در جدال و گفتگو با یکدیگرند. زندگی آمدی در دربار قاجار و مواجهات او با قدرت و جامعه ی زمان خود، بخش مهمی از روایت را تشکیل می دهد که از طریق دست نوشته هایش به یوسف منتقل می شود. این شخصیت، نمادی از هنرمند تنها و درگیر با خود است که تلاش می کند از طریق هنر، به معنای وجودی خویش دست یابد.

پل ارتباطی زمان ها: چگونه الف و یا بهم می رسند؟

نوآوری اصلی در رمان «الف/یا» چگونگی آمیخته شدن روایت یوسف و آمدی است. این دو روایت که در نگاه اول مجزا به نظر می رسند، به تدریج نقاط تلاقی متعددی پیدا می کنند. علیپور با ظرافت خاصی نشان می دهد که دغدغه های مالی، عاطفی، اجتماعی و حتی هنری یوسف در دوران معاصر، با کشمکش ها و چالش های داود آمدی در عصر قاجار شباهت های شگفت انگیزی دارد. این اشتراکات نه تنها در مشکلات و موانع پیش روی هر دو شخصیت بروز می یابد، بلکه در توصیف آن ها از معشوق نیز بازتاب پیدا می کند. معشوق در هر دو روایت، نمادی از الهام و شوریدگی است که موتور محرکه خلاقیت و جستجوی معنا برای هر دو شخصیت به شمار می رود. نویسنده با استفاده از پاورقی هایی که از زبان یوسف، روایت آمدی را تکمیل و گاهی تفسیر می کند، این پل ارتباطی میان دو زمان را تقویت می بخشد و به خواننده امکان می دهد تا همزمان با یوسف، به کشف ابعاد پنهان شخصیت آمدی و دغدغه های مشترک بشری در طول تاریخ بپردازد. این درهم تنیدگی ماهرانه، «الف/یا» را به اثری با ابعاد فرازمانی و فراحسی تبدیل می کند که خواننده را به تأمل در ماهیت هویت و تجربه انسانی دعوت می نماید.

لایه های عمیق رمان: مضامین و فلسفه های پنهان

«الف/یا» فراتر از یک داستان صرف، به کاوش در مضامین عمیق فلسفی و هنری می پردازد که آن را به اثری قابل تأمل برای محققان و علاقه مندان به فلسفه هنر تبدیل کرده است. این رمان پرسش های بنیادینی را درباره ی ماهیت هنر، هویت و حقیقت مطرح می کند.

جدال فرم و معنا در هنر خوشنویسی

یکی از محوری ترین مضامین فلسفی در رمان «الف/یا»، جدال دیرینه ی فرم و معنا در هنر است که به طور خاص در هنر خوشنویسی مورد بررسی قرار می گیرد. داود آمدی، خوشنویس قاجاری رمان، دیدگاه های رادیکالی درباره ی خوشنویسی دارد. او خوشنویسی را نه «طریقی برای نیل به الی الله» یا «دروازه ای برای ادراک حقیقت جهان»، بلکه «طریقی برای گریز از آنچه به روح آدمی رخنه کند» می داند. آمدی معتقد است که «واژه در جوهر خود بهایی ندارد» و «خوشنویسی نشان می دهد که خلائی عمیق در ژرفای سخن نهفته است و به همان نسبت هم جهان بیهوده است». این نظریه، نقد صریحی بر دیدگاه های سنتی معناگرا در هنر است که فرم را صرفاً ابزاری برای بیان معنا می دانند. آمدی با تمرکز بر صورت و ظاهر، زیبایی شناسی را در ذات فرم جستجو می کند و از اعماق معانی به سطح ظاهر می گریزد. این ایده، که در گفتمان خوشنویسی ایران غالباً مغفول مانده، در رمان به صورتی برجسته مطرح می شود و «الف/یا» را به اثری پیشرو در فلسفه ی هنر تبدیل می کند.

خوشنویسی نه طریقی برای نیل به الی الله است. خوشنویسی دروازه ای برای ادراک حقیقت جهان نیست؛ بلکه طریقی است برای گریز از آنچه به روح آدمی رخنه کند. خوشنویسی نشان می دهد که واژه در جوهر خود بهایی ندارد، نشان می دهد که خلائی عمیق در ژرفای سخن نهفته است و به همان نسبت هم جهان بیهوده است. من از طریق خطاطی به ذات عبارات و واژه ها دست یافتم. از اعماق برون جَستم و در صورت و ظاهر استقرار یافتم. هیچ باوری به اعماق ندارم هرآنچه هست در صورتِ ظاهر است. هر ژرفایی را که بکاوی آن هم صورت است.

هویت دوگانه، تنهایی و جستجوی خود

«الف/یا» به عمق مفهوم هویت دوگانه می پردازد که در شخصیت داود/آمیدی به اوج خود می رسد. این خوشنویس دو جنبه ی شخصیتی مستقل دارد: داود که با دست چپ می نویسد و آمیدی که با دست راست. این دو نه تنها در شیوه ی نگارش، بلکه در دیدگاه ها و علایق نیز متفاوت اند و همواره در کشمکش و مجادله با یکدیگرند. این دوگانگی نه تنها در بعد روانی، بلکه در ابعاد اجتماعی و هنری نیز بازتاب می یابد و به نمادی از پیچیدگی های وجودی انسان تبدیل می شود. این تنهایی و کشمکش های درونی هنرمند، مضمونی است که در طول تاریخ هنر، از هنرمندان گمنام تا بزرگ ترین اساتید، تکرار شده است. یوسف نیز به نوعی این دوگانگی و تنهایی را تجربه می کند و در جستجوی معنا برای زندگی خویش است، گویی سرنوشت او با سرنوشت آمدی گره خورده است. رمان به خوبی مشقت ها و سختی هایی را که هنرمند در راه ابداع و بیان هنری خود متحمل می شود، به تصویر می کشد.

تاریخ، حافظه و بازآفرینی حقیقت

یکی دیگر از مضامین برجسته در «الف/یا»، نقش تاریخ و حافظه در بازآفرینی و درک حقیقت است. رمان از طریق کشف و بازسازی چهره ی یک هنرمند تاریخی گمنام از دل دست نوشته های باقی مانده، نشان می دهد که چگونه می توان از داده های پراکنده و اشارات مختصر، یک روایت منسجم و پویا را خلق کرد. این فرایند، خود نوعی فلسفه ی تاریخ را در بر می گیرد که در آن، تاریخ نه فقط مجموعه ای از وقایع گذشته، بلکه یک فرایند پیوسته از بازتفسیر و بازآفرینی است. «الف/یا» همچنین به روابط قدرت و هنر می پردازد؛ به عنوان مثال، آمدی به صورت ظریف و زیرکانه ای از مسئولیت تاریخ نگاری که به او محول شده است، امتناع می ورزد. او هنر خوشنویسی را «مأمن تجلی حقیقت» می داند و آن را به «تزویر تاریخ سازی» نمی آلاید. این تصمیم آمدی نشان دهنده ی استقلال هنرمند از قدرت های حاکم و تلاش برای حفظ اصالت هنر است، حتی اگر به قیمت گمنامی او تمام شود.

شوریدگی و عشق: موتور محرکه خلاقیت

عشق و شوریدگی، نه تنها به عنوان یک بعد عاطفی، بلکه به عنوان یک نیروی محرکه ی اصلی در خلق هنر و بیان هنرمندانه، در «الف/یا» نقش کلیدی ایفا می کند. توصیف معشوق در هر دو دوره زمانی، با شباهت های معنادار، نشان دهنده ی جایگاه این احساسات در برافروختن شعله های خلاقیت در هنرمند است. آمدی در توصیف معشوقش از استعارات خوشنویسانه استفاده می کند و قامت او را به «الف» ابن مقله شیرازی و گیسوانش را به «واو» و «یا» تشبیه می کند. این آمیختگی عشق با هنر، نشان می دهد که چگونه عواطف انسانی می توانند به منبعی بی کران برای آفرینش های هنری تبدیل شوند و چگونه هنرمند از طریق شوریدگی و عشق به بیان خود می رسد. این رمان به وضوح ارتباط تنگاتنگ میان تجربه های زیسته ی فردی، عواطف عمیق و اوج گیری خلاقیت هنری را به نمایش می گذارد و تأثیر آن را بر کیفیت و ماهیت اثر هنری نمایان می سازد.

سبک نگارش و جایگاه رمان در ادبیات

سبک نگارش رضا علیپور در «الف/یا» یکی از برجسته ترین ویژگی های این رمان است که آن را در ادبیات معاصر ایران و کُردی متمایز می کند. علیپور با بهره گیری از تکنیک های روایی پیشرفته، اثری پیچیده و در عین حال گیرا خلق کرده است.

تکنیک های روایی رضا علیپور

رضا علیپور در «الف/یا» از تکنیک های روایی نوآورانه و چندلایه بهره برده است. روایت سیال و موازی دو داستان یوسف و آمدی، هسته اصلی ساختار رمان را تشکیل می دهد. این دو روایت به شکلی استادانه در هم تنیده می شوند، به طوری که خواننده همزمان با هر دو شخصیت پیش می رود و ارتباطات پنهان میان آن ها را کشف می کند. استفاده از پاورقی ها یکی از ویژگی های مهم این رمان است که نه تنها به عمق بخشی و ارجاع به منابع تاریخی کمک می کند، بلکه به یوسف، راوی معاصر، اجازه می دهد تا دیدگاه ها و تفسیرهای خود را نسبت به دست نوشته های آمدی بیان کند. این تکنیک، لایه ای از تحلیل و نقد را به روایت اضافه می کند و به خواننده فرصت می دهد تا با ذهنیت پژوهشگر همراه شود. پردازش دقیق شخصیت ها و فضاسازی تاریخی دوره قاجار و زندگی معاصر، از دیگر نقاط قوت علیپور در این رمان است. او با جزئی نگری و استفاده از نثری غنی، محیط و حال و هوای هر دو زمان را به خوبی بازسازی می کند و خواننده را در بطن داستان قرار می دهد. این مهارت در فضاسازی، به اعتبار تاریخی و عمق هنری رمان می افزاید و آن را فراتر از یک روایت خشک تاریخی می برد.

زبان و نثر رمان: از کردی تا فارسی

رمان «الف/یا» در اصل به زبان کُردی نگاشته شده و غنای فرهنگی و ادبی این زبان به خوبی در آن منعکس است. نثر علیپور در این رمان، سرشار از استعارات، تشبیهات و اصطلاحات فلسفی و هنری است که به آن جلوه ای خاص می بخشد. ترجمه ی فارسی این اثر توسط محمدرئوف مرادی، نمونه ای موفق از انتقال ظرافت ها و پیچیدگی های زبان اصلی به زبان مقصد است. مرادی توانسته است با حفظ نثر درخشان و پرکشش علیپور، این اثر را برای مخاطبان فارسی زبان نیز به همان اندازه جذاب و قابل درک کند. زبان رمان، همواره اعتبار و ساختار علمی خود را حفظ می کند، در عین حال که برای عموم مردم قابل فهم است. این تعادل میان لحن تخصصی و روانی متن، یکی از عوامل موفقیت «الف/یا» در جلب طیف وسیعی از خوانندگان و منتقدان بوده است. رمان با نثری شاعرانه و دقیق، به توصیف جزئیات هنر خوشنویسی و کشمکش های درونی هنرمند می پردازد و خواننده را مجذوب خود می کند.

مقایسه با نام من سرخ اورهان پاموک: یک نگاه تطبیقی

اغلب رمان «الف/یا» به دلیل شباهت های مضمونی و ساختاری، با رمان مشهور «نام من سرخ» اثر اورهان پاموک، نویسنده برنده نوبل ادبیات، مقایسه می شود. این شباهت ها عمدتاً در محوریت هنر (خوشنویسی و نگارگری)، بستر تاریخی (امپراتوری عثمانی و قاجار)، و وجود یک رمز و راز جنایی یا معماگونه در بطن داستان است. «نام من سرخ» به هنر نگارگری و جدال میان سبک های شرقی و غربی می پردازد و «الف/یا» به هنر خوشنویسی و جدال میان فرم و معنا در این هنر. هر دو رمان از تکنیک های روایی نوآورانه و چندصدایی بهره می برند و به تحلیل روابط پیچیده میان هنر، قدرت و هویت در دوره های تاریخی خاص می پردازند. با این حال، «الف/یا» جایگاه و اهمیت منحصر به فرد خود را در ادبیات کُردی و ایران دارد. در حالی که پاموک به نگارگری در گستره تمدن اسلامی از هرات تا استانبول می پردازد، علیپور به صورت خاص بر هنر خوشنویسی و مسائل و مصایب آن در حوزه ی میرنشین اردلان تمرکز می کند و هویتی خاص به خوشنویسی و نثر کُردی می بخشد. این تفاوت در تمرکز، «الف/یا» را از تقلید صرف فراتر برده و آن را به اثری اصیل و با هویت محلی تبدیل کرده است که به ادبیات منطقه کردستان و ایران غنا می بخشد. «الف/یا» در بازسازی یک شخصیت گمنام تاریخی و پیوند آن با مسائل معاصر، توانمندی بی بدیل رضا علیپور را در داستان پردازی و پژوهش نشان می دهد.

رمانی که با بهره گیری از فنون و تکنیک های مدرن روایی و به شیوه ای ابداعی، به بخشی از تاریخ هنر خوشنویسی و دیوان سالار می پردازد که در حجمی کوچک تر، رمان «نام من سرخ» اُرهان پاموک را در حوزه ی رمان کُردی فرایاد می آورد. ارهان پاموک اگر هنر نگارگری را در حوزه ی تمدن اسلامی از هرات تا استانبول در قالب حادثه و داستان نقل می کند؛ رضا علیپور، هنر خوشنویسی و مسائل و مصایب آن را در حوزه ی میرنشین اردلان به رمان تبدیل کرده است.

چرا خواندن الف/یا ضروری است؟

«الف/یا» تنها یک رمان خواندنی نیست، بلکه اثری است که می تواند بینش های عمیقی را در زمینه های مختلف به خواننده ارائه دهد. دلایل متعددی برای توصیه به مطالعه این کتاب وجود دارد که آن را به یک انتخاب ضروری برای بسیاری از علاقه مندان به ادبیات تبدیل می کند.

• اثری منحصر به فرد برای علاقه مندان به داستان های عمیق و پرمغز: اگر به دنبال رمانی هستید که شما را به تفکر و تأمل وادارد، «الف/یا» انتخابی ایده آل است. این کتاب با لایه های متعدد داستانی، فلسفی و روانشناختی خود، فراتر از یک سرگرمی صرف، به غنای فکری خواننده می افزاید.
• فرصتی برای آشنایی با فلسفه هنر و تاریخ خوشنویسی: برای کسانی که به هنر، به ویژه خوشنویسی و مباحث فلسفی مربوط به آن علاقه دارند، این رمان منبعی غنی است. «الف/یا» نه تنها شما را با تکنیک ها و سبک های خوشنویسی قاجار آشنا می کند، بلکه به تحلیل دیدگاه های متفاوت درباره ی ماهیت و کارکرد هنر می پردازد.
• تجربه ای از ادبیات خلاقانه و پژوهشی: رضا علیپور در این رمان، پژوهش دقیق تاریخی را با قدرت تخیل و داستان پردازی خود آمیخته است. این کتاب نشان می دهد که چگونه می توان از داده های تاریخی پراکنده، داستانی زنده و الهام بخش خلق کرد. این رویکرد پژوهشی-داستانی، اثری نوآورانه و بی بدیل را پدید آورده است.
• آشنایی با ادبیات معاصر کردی و ترجمه ی باکیفیت: «الف/یا» فرصتی است برای آشنایی با یکی از آثار برجسته ادبیات معاصر کُردی که با ترجمه ای روان و دقیق به فارسی در دسترس قرار گرفته است. این کتاب می تواند پلی برای شناخت بهتر نویسندگان و آثار ارزشمند از این منطقه باشد.

در نهایت، «الف/یا» نه تنها به دلیل ارزش های ادبی و فلسفی خود، بلکه به خاطر توانایی اش در ایجاد ارتباط میان گذشته و حال، هنرمند و جامعه، و هویت فردی با هویت جمعی، اثری مهم و تأثیرگذار در ادبیات معاصر محسوب می شود. این رمان به خواننده امکان می دهد تا با نگاهی تازه به تاریخ، هنر و حقیقت بنگرد و به عمق پرسش های وجودی بشر بپردازد.

---

رمان «الف/یا» اثری پیچیده و چندوجهی است که مرزهای میان تاریخ، فلسفه و هنر را درنوردیده و به کاوش عمیق در ابعاد وجودی انسان می پردازد. رضا علیپور با روایت های موازی یوسف در عصر حاضر و داود آمدی در دوران قاجار، نه تنها تصویری زنده از هنر خوشنویسی و تحولات آن ارائه می دهد، بلکه به هویت دوگانه، تنهایی هنرمند و جدال ازلی فرم و معنا در هنر می پردازد. این کتاب با نثر درخشان و ساختار روایی منحصر به فرد خود، تجربه ای عمیق و تأمل برانگیز را برای خواننده به ارمغان می آورد و جایگاه خود را به عنوان یکی از آثار ماندگار ادبیات معاصر ایران و به ویژه کُردی تثبیت می کند.

اگر به دنبال اثری هستید که لایه های پنهان تاریخ، فلسفه ی هنر و پیچیدگی های روانشناختی را به شیوه ای هنرمندانه به تصویر بکشد، رمان «الف/یا» انتخابی بی نظیر خواهد بود. مطالعه ی این کتاب به تمامی علاقه مندان به ادبیات غنی و داستان های عمیق توصیه می شود تا از این سفر فکری و هنری لذت ببرند.