خلاصه کتاب آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس ( نویسنده محرم نقی زاده، کیارش رمضان نژاد )

کتاب «آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس» نوشته محرم نقی زاده و کیارش رمضان نژاد، پاسخی جامع به چالش ها و نیازهای نوین نظام آموزشی است. این اثر ارزشمند با بررسی عمیق ابعاد مختلف یادگیری تلفیقی، راهکارهایی عملی برای ادغام مؤثر آموزش حضوری و آنلاین ارائه می دهد. با مطالعه این خلاصه، درکی روشن از فلسفه، طراحی و اجرای موفق مدل های آموزش هیبریدی کسب خواهید کرد و با مفاهیم کلیدی مطرح شده در کتاب آشنا می شوید.

تغییر و تحولات گسترده در سبک زندگی و پیشرفت فناوری، ضرورت بازنگری در مدل های سنتی آموزشی را بیش از پیش نمایان ساخته است. مدارس و نهادهای آموزشی دیگر نمی توانند تنها به روش های گذشته اکتفا کنند و نیاز مبرمی به رویکردهای نوآورانه دارند که هم راستا با نیازهای دانش آموزان هزاره جدید باشد. در این میان، آموزش هیبریدی (Hybrid Education) به عنوان یک الگوی توانمند، انعطاف پذیر و کارآمد مطرح می شود که می تواند پلی میان مزایای یادگیری سنتی و فرصت های بی کران آموزش دیجیتال برقرار کند. این رویکرد نه تنها محدودیت های فیزیکی را کاهش می دهد، بلکه امکان شخصی سازی یادگیری و افزایش مشارکت دانش آموزان را نیز فراهم می آورد.

کتاب «آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس» اثر ارزشمند محرم نقی زاده و کیارش رمضان نژاد، با هدف ارائه راهکارهایی عملی و جامع در این حوزه نگاشته شده است. این کتاب، که حاصل ده مقاله منتخب و تحقیقات گسترده است، به تحلیل ابعاد مختلف مدل یادگیری هیبریدی می پردازد و راهنمایی روشن برای معلمان، مدیران و سیاست گذاران آموزشی ارائه می دهد. هدف این خلاصه، ارائه عصاره ای دقیق و کاربردی از محتوای کتاب است تا خوانندگان، بدون نیاز به مطالعه کامل اثر، درکی عمیق از مبانی نظری و راهبردهای عملی آموزش هیبریدی به دست آورند و با مهم ترین نکات و دستاوردهای این کتاب آشنا شوند.

آموزش هیبریدی چیست؟ درک مفهوم بنیادین

آموزش هیبریدی، رویکردی نوین در حوزه تعلیم و تربیت است که به صورت جامع در کتاب نقی زاده و رمضان نژاد مورد بررسی قرار گرفته است. این مفهوم به ترکیب هوشمندانه و هدفمند آموزش حضوری و آموزش آنلاین اشاره دارد، به گونه ای که هر دو روش، مکمل یکدیگر عمل کرده و نقاط قوت یکدیگر را تقویت کنند. هسته اصلی یادگیری هیبریدی، ایجاد یک تجربه یادگیری یکپارچه است که در آن، دانش آموزان بخشی از زمان خود را به صورت حضوری در کلاس درس و بخش دیگر را به صورت مستقل یا با راهنمایی آنلاین در محیط های مجازی سپری می کنند.

این رویکرد با مفاهیمی مانند یادگیری تلفیقی، آلیاژی یا ترکیبی هم پوشانی دارد، اما تمایزهای ظریفی نیز میان آن ها وجود دارد. در حالی که تمامی این اصطلاحات به نوعی به ترکیب روش های مختلف اشاره دارند، آموزش هیبریدی اغلب بر یکپارچه سازی و هم افزایی محیط های حضوری و مجازی با هدف بهینه سازی فرآیند یاددهی-یادگیری تأکید می کند. ریشه های مفهوم هیبریدی را می توان در حوزه های صنعتی و تجاری جستجو کرد که ابتدا برای ترکیب اجزا یا سیستم های مختلف به کار رفت و سپس به تدریج وارد نظام آموزشی شد. این الگو، به دلیل قابلیت انعطاف پذیری و ظرفیت بالای آن برای پاسخگویی به نیازهای متنوع دانش آموزان، به سرعت مورد توجه قرار گرفت.

مولفه های اصلی یک مدل یادگیری هیبریدی موفق شامل طراحی دقیق طرح درس که فعالیت های حضوری و آنلاین را به صورت منسجم ادغام کند، استفاده از ابزارهای فناوری مناسب برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین، و استراتژی های مدیریتی کارآمد برای هدایت همزمان دانش آموزان در هر دو محیط است. این مدل به معلمان امکان می دهد تا با بهره گیری از مزایای هر دو شیوه، محیطی پویا و جذاب برای یادگیری فراهم آورند.

ضرورت آموزش هیبریدی: راهکاری برای نیاز امروز مدارس

در دنیای امروز که با سرعت سرسام آوری در حال تغییر است، نظام آموزشی نیز ناگزیر به تحول و نوآوری است. نیازهای آموزشی دانش آموزان دستخوش تغییرات بنیادینی شده و دیگر صرفاً آموزش تک بعدی و حضوری قادر به پاسخگویی کامل به این نیازها نیست. آموزش هیبریدی به عنوان یک راهکار پویا، دقیقاً در همین نقطه وارد می شود و راه حلی جامع برای برآوردن خواسته های نوین آموزش و پرورش ارائه می دهد.

یکی از مهم ترین دلایل ضرورت آموزش هیبریدی، افزایش انعطاف پذیری و دسترسی پذیری آموزش است. این مدل به دانش آموزان این امکان را می دهد که با توجه به شرایط و نیازهای فردی خود، در زمان و مکان مناسب به محتوای آموزشی دسترسی پیدا کنند. این ویژگی به ویژه برای دانش آموزانی که با محدودیت های جغرافیایی، زمانی یا جسمی مواجه هستند، بسیار حیاتی است. همچنین، آموزش هیبریدی می تواند به شخصی سازی یادگیری کمک شایانی کند؛ معلمان می توانند با استفاده از ابزارهای آنلاین، محتوا و فعالیت ها را بر اساس سرعت و سبک یادگیری هر دانش آموز تنظیم نمایند.

برای معلمان نیز، مزایای آموزش هیبریدی قابل توجه است. این رویکرد به آن ها اجازه می دهد تا از ابزارهای متنوع دیجیتال برای ارائه محتوای جذاب تر، ارزیابی دقیق تر و تعامل مؤثرتر با دانش آموزان استفاده کنند. افزایش مشارکت دانش آموزان، توسعه مهارت های قرن بیست و یکم مانند سواد دیجیتال و تفکر انتقادی، و آمادگی برای آینده ای که فناوری جزء لاینفک آن است، از دیگر دلایل اهمیت آموزش هیبریدی محسوب می شوند. در نهایت، فناوری نه تنها یک ابزار پشتیبان در آموزش هیبریدی است، بلکه نقش یک توانمندساز اصلی را ایفا می کند که امکان پیاده سازی این رویکرد نوین را در مقیاس وسیع فراهم می سازد.

مروری بر فصول کتاب آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس

کتاب «آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس» در ده فصل تدوین شده است که هر یک به جنبه ای خاص از یادگیری هیبریدی می پردازد و راهنمایی های عملی و نظری ارائه می دهد. این بخش به خلاصه هر فصل می پردازد تا دیدگاهی جامع از محتوای کتاب ارائه شود.

فصل اول: یادگیری هیبریدی؛ چرایی و چگونگی

این فصل به مبانی فلسفی و ضرورت های گذار به مدل آموزش هیبریدی می پردازد. نویسندگان در این بخش، ابتدا دلایلی را که نظام آموزشی را به سمت پذیرش این رویکرد سوق داده اند، بررسی می کنند. چالش های ناشی از دنیای پرشتاب معاصر، نیاز به انعطاف پذیری بیشتر در آموزش، و لزوم پاسخگویی به تفاوت های فردی دانش آموزان، از جمله این دلایل هستند. همچنین، این فصل به توضیح چگونگی شکل گیری و تکامل مدل یادگیری هیبریدی در بستر نظام های آموزشی مختلف می پردازد. مفاهیم نظری زیربنایی، مانند نظریه های یادگیری سازنده گرا و ارتباط گرا، که زیربنای این رویکرد هستند، نیز مورد بحث قرار می گیرند. این فصل در واقع، نقش مقدمه ای عمیق را برای درک چرایی و چگونگی این تحول بزرگ در آموزش ایفا می کند و بستر لازم را برای ورود به مباحث کاربردی تر فصول بعدی فراهم می سازد.

فصل دوم: طراحی مؤثر طرح درس هیبریدی

طراحی یک طرح درس اثربخش، هسته اصلی پیاده سازی موفق آموزش هیبریدی است. این فصل به صورت عملی، اصول و گام های لازم برای تنظیم طرح درس هیبریدی را تشریح می کند. نویسندگان تأکید دارند که یک طرح درس تلفیقی باید به گونه ای باشد که فعالیت های آنلاین و حضوری به صورت یکپارچه و مکمل یکدیگر عمل کنند، نه اینکه صرفاً مجموعه ای از فعالیت های جداگانه باشند. این بخش به معلمان کمک می کند تا چگونگی ترکیب بهینه یادگیری مبتنی بر پروژه، تکالیف آنلاین، بحث های گروهی حضوری و استفاده از منابع دیجیتال را بیاموزند. همچنین، نکات کلیدی برای انتخاب ابزارها و منابع آموزشی مناسب، مانند پلتفرم های مدیریت یادگیری (LMS)، ابزارهای همکاری آنلاین و نرم افزارهای تعاملی، ارائه می شود. هدف این فصل، توانمندسازی معلمان برای خلق تجربیات یادگیری منسجم و جذاب در یک محیط هیبریدی است.

فصل سوم: آموزش هیبریدی و مدیریت چالش های کلاس درس

مدیریت همزمان کلاس درس در محیط آموزش هیبریدی، چالش های خاص خود را دارد. این فصل به بررسی این چالش ها و ارائه راهکارهای عملی برای غلبه بر آن ها می پردازد. یکی از بزرگترین دشواری ها، حفظ تعامل و نظارت بر هر دو گروه دانش آموزان (حضوری و آنلاین) به صورت همزمان است. نویسندگان راهکارهایی برای مدیریت نظم و انضباط در کلاس هیبریدی ارائه می دهند، از جمله ایجاد انتظارات روشن برای هر دو گروه، استفاده از ابزارهای فناوری برای نظارت بر فعالیت های آنلاین و ایجاد فرصت های برابر برای مشارکت. همچنین، تکنیک های ایجاد یک محیط یادگیری فراگیر و پویا مورد بحث قرار می گیرد که در آن تمامی دانش آموزان، فارغ از شیوه حضورشان، احساس تعلق و مشارکت فعال داشته باشند. این فصل به معلمان کمک می کند تا با پیش بینی مشکلات احتمالی، استراتژی های موثری برای مدیریت اثربخش کلاس های هیبریدی اتخاذ کنند.

فصل چهارم: راهنمای مدیریت اثربخش در کلاس هیبریدی

این فصل، مکمل فصل قبلی بوده و به استراتژی های پیشرفته تر برای مدیریت فعال و تعاملی کلاس های هیبریدی می پردازد. یکی از جنبه های کلیدی مطرح شده، اهمیت زیرساخت های فناوری و تجهیزات مورد نیاز است. نویسندگان بر این نکته تأکید دارند که بدون پشتیبانی فنی کافی، اثربخشی آموزش هیبریدی به شدت کاهش می یابد. در این راستا، نکات مک گاتر و جیکوبز در مورد دسترسی به اینترنت و پهنای باند به تفصیل بررسی شده است. آن ها اشاره می کنند که دسترسی به اینترنت بی سیم در مدرسه برای طرح های یادگیری هیبریدی کافی نیست، زیرا بسیاری از خانواده ها در خانه به پهنای باند اینترنتی قابل اتکا دسترسی ندارند.

به عقیده مک گاتر و جیکوبز، کلاس های هیبریدی تنها زمانی اثربخش هستند که با فناوری های کارآمد تجهیز و پشتیبانی شوند. این فناوری های مورد نیاز از تجهیز ساختمان مدرسه با اینترنت بی سیم آغاز می شود، به ویژه در مواقعی که بعضی از بچه ها به صورت نیمه وقت به کلاس بازمی گردند. آن ها همچنین تاکید دارند: با این وجود، دسترسی به اینترنت بی سیم در مدرسه جهت اثربخش بودن طرح های یادگیری هیبریدی کافی نیست، زیرا بسیاری از خانواده ها، به پهنای باند اینترنتی قابل اتکا در خانه دسترسی ندارند. در اینجا با یک کمبود بزرگ مواجه هستیم. تنها در کشور آمریکا از مجموع حدود 50 میلیون دانش آموز، 17 میلیون نفر از دسترسی به اینترنت پرسرعت محروم هستند.

این دیدگاه نشان دهنده لزوم توجه به نابرابری های دیجیتال در برنامه ریزی برای آموزش هیبریدی است. همچنین، این فصل به استراتژی های تعامل فعال با هر دو گروه دانش آموزان، حضوری و آنلاین، می پردازد تا همه احساس مشارکت داشته باشند.

فصل پنجم: اصول و کاربرد ارزشیابی در آموزش هیبریدی

ارزشیابی در محیط های یادگیری ترکیبی، نیازمند رویکردهای خاصی است که این فصل به آن می پردازد. نویسندگان ابتدا به اصول کلی ارزشیابی در آموزش هیبریدی اشاره می کنند، از جمله لزوم هم راستایی روش های ارزشیابی با اهداف یادگیری هیبریدی. این فصل انواع ارزشیابی، از جمله ارزشیابی تکوینی (Formative Assessment) که در طول فرآیند یادگیری انجام می شود و بازخورد مستمر ارائه می دهد، و ارزشیابی پایانی (Summative Assessment) که در پایان یک دوره برای سنجش کلی یادگیری به کار می رود، را تشریح می کند. تأکید ویژه بر اهمیت بازخورد مستمر و سازنده است که به دانش آموزان کمک می کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناخته و بهبود یابند. این فصل نشان می دهد که چگونه می توان از ابزارهای دیجیتال برای جمع آوری داده های ارزشیابی و ارائه بازخوردهای بهنگام و شخصی سازی شده استفاده کرد تا فرآیند یادگیری به صورت مؤثری پشتیبانی شود.

فصل ششم: روش های عملی ارزشیابی کلاس های هیبریدی

در ادامه مباحث فصل پنجم، این بخش به معرفی ابزارها و روش های عملی برای سنجش پیشرفت و یادگیری در کلاس های هیبریدی اختصاص دارد. نویسندگان به انواع آزمون ها، پروژه ها، تکالیف و فعالیت های آنلاین که می توانند برای ارزشیابی در این محیط استفاده شوند، اشاره می کنند. معیارهای اثربخشی یک برنامه آموزش هیبریدی نیز مورد بحث قرار می گیرد؛ این معیارها شامل سنجش مشارکت دانش آموزان در هر دو محیط، کیفیت تعاملات، و دستاوردهای یادگیری است. همچنین، این فصل راهنمایی هایی در مورد نحوه انطباق روش های ارزشیابی با اهداف یادگیری هیبریدی و چگونگی استفاده از داده های حاصل از ارزشیابی برای بهبود فرآیندهای تدریس-یادگیری ارائه می دهد. هدف این است که معلمان بتوانند با انتخاب روش های مناسب، تصویری دقیق و جامع از میزان یادگیری دانش آموزان در محیط ترکیبی به دست آورند.

فصل هفتم: برنامه هفتگی هیبریدی؛ تحلیل تهدیدها و فرصت ها

برنامه ریزی هفتگی برای یک کلاس هیبریدی، نیازمند در نظر گرفتن هم تهدیدها و هم فرصت هاست. این فصل به بررسی چالش های احتمالی می پردازد که می تواند شامل نابرابری در دسترسی به فناوری یا اینترنت، مشکلات فنی، و نیاز به مهارت های جدید برای معلمان و دانش آموزان باشد. نویسندگان به اهمیت شناسایی این تهدیدها و تدوین راهبردهایی برای کاهش آن ها تأکید می کنند. در مقابل، فرصت های بی نظیری نیز در این مدل وجود دارد، از جمله افزایش انعطاف پذیری، امکان شخصی سازی یادگیری بر اساس نیازهای فردی، و دسترسی گسترده تر به منابع آموزشی. این فرصت ها می توانند کیفیت و عمق یادگیری را به شکل چشمگیری افزایش دهند. این فصل با ارائه تحلیل جامع از جنبه های مثبت و منفی، به خوانندگان کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه به برنامه ریزی برای آموزش هیبریدی بپردازند و استراتژی هایی برای به حداکثر رساندن فرصت ها و کاهش تهدیدها اتخاذ کنند.

فصل هشتم: برنامه ریزی عملیاتی هفتگی در آموزش هیبریدی

این فصل، راهنمایی عملی و اجرایی برای برنامه ریزی هفتگی کلاس های هیبریدی ارائه می دهد. نویسندگان الگوها و نمونه هایی از برنامه ریزی هفتگی را معرفی می کنند که معلمان می توانند از آن ها الهام بگیرند. این الگوها شامل ملاحظات مربوط به زمان بندی دقیق فعالیت های حضوری و آنلاین، ترتیب محتوا و فعالیت ها برای حفظ پیوستگی یادگیری، و چگونگی تقسیم بهینه زمان بین آموزش حضوری و آنلاین است. تأکید می شود که برنامه ریزی باید انعطاف پذیر باشد تا امکان سازگاری با شرایط پیش بینی نشده فراهم شود. این فصل همچنین به اهمیت ارتباط مستمر و شفاف با دانش آموزان و والدین در مورد برنامه هفتگی و انتظارات آموزشی می پردازد. هدف نهایی این بخش، ارائه ابزارهایی است که معلمان را قادر سازد تا با اطمینان و اثربخشی بالا، برنامه های درسی هیبریدی خود را تدوین و اجرا کنند.

فصل نهم: یک بسته پیشنهادی جامع برای آموزش هیبریدی

این فصل، خلاصه ای از بهترین شیوه ها (Best Practices) و توصیه های کلی برای پیاده سازی موفق آموزش هیبریدی ارائه می دهد. نویسندگان با جمع بندی درس های آموخته شده از فصول قبلی، مجموعه ای از نکات کاربردی را برای معلمان، مدیران و سیاست گذاران آموزشی ارائه می دهند. این بخش می تواند شامل چک لیست هایی برای طراحی و اجرای مؤثر کلاس های هیبریدی، راهنمایی هایی برای توسعه حرفه ای معلمان در این حوزه، و ملاحظاتی برای انتخاب و استفاده از فناوری های مناسب باشد. همچنین، منابع تکمیلی و ابزارهای پیشنهادی برای پشتیبانی از آموزش هیبریدی معرفی می شوند که می توانند به عنوان راهنمای عملی برای علاقه مندان به این رویکرد عمل کنند. این فصل در واقع به عنوان یک نقشه راه، تمام آنچه برای شروع یا بهبود یک برنامه آموزش هیبریدی نیاز است را در قالب یک بسته منسجم ارائه می دهد.

فصل دهم: پرسش های متداول در آموزش هیبریدی کلاس های درس

فصل پایانی کتاب به پاسخگویی به رایج ترین پرسش ها و ابهاماتی می پردازد که ممکن است برای معلمان و مدیران در فرآیند پیاده سازی آموزش هیبریدی مطرح شود. این بخش می تواند شامل سوالاتی در مورد مدیریت زمان، حفظ تعامل دانش آموزان، ارزشیابی منصفانه، انتخاب پلتفرم های مناسب، و نحوه پشتیبانی از دانش آموزان با نیازهای ویژه باشد. نویسندگان با ارائه راهنمایی های نهایی و جمع بندی نکات کلیدی، به خوانندگان اطمینان می دهند که با چالش ها آشنا بوده و راهکارهایی عملی برای آن ها ارائه می دهند. این فصل به عنوان یک راهنمای کاربردی، بسیاری از نگرانی های عملی را برطرف کرده و به معلمان کمک می کند تا با آمادگی و اعتماد به نفس بیشتری قدم در راه آموزش هیبریدی بگذارند و از پتانسیل های این مدل برای بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری بهره برداری کنند.

مخاطبان کلیدی: چه کسانی از این کتاب بهره می برند؟

کتاب «آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس» یک منبع کلیدی و ضروری برای طیف وسیعی از فعالان عرصه آموزش است. مخاطبان اصلی این اثر عبارتند از: معلمان و اساتید که به دنبال ارتقاء مهارت های تدریس خود در محیط های ترکیبی هستند و قصد پیاده سازی مدل های نوین آموزشی را دارند. این کتاب به آن ها کمک می کند تا با اصول طراحی و اجرای طرح درس های هیبریدی آشنا شوند و راهکارهای عملی برای مدیریت کلاس های ترکیبی را بیاموزند.

همچنین، مدیران و معاونین مدارس می توانند از محتوای این کتاب برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه در زمینه سیاست گذاری های آموزشی و پیاده سازی موفق مدل های نوین یادگیری در مدارس خود بهره برداری کنند. کارشناسان و متخصصان حوزه آموزش و پرورش نیز برای آشنایی با آخرین رویکردها و راهکارهای نوین در آموزش، این کتاب را بسیار مفید خواهند یافت. دانشجویان و پژوهشگران رشته های علوم تربیتی می توانند از این اثر به عنوان یک منبع خلاصه و مرجع برای تحقیقات و مطالعات خود در زمینه یادگیری هیبریدی استفاده کنند.

حتی والدین علاقه مند که می خواهند از روش های نوین آموزشی و تأثیرات آن بر فرزندانشان آگاه شوند، می توانند نکات ارزشمندی از این کتاب کسب کنند. در نهایت، تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران آموزشی نیز برای درک پتانسیل های آموزش هیبریدی در سطح کلان و تدوین برنامه های جامع و آینده نگر، از این کتاب بهره مند خواهند شد. این اثر، در مجموع، راهنمایی جامع و کاربردی برای هر کسی است که دغدغه بهبود کیفیت و اثربخشی آموزش در عصر حاضر را دارد.

نتیجه گیری و افق های آینده آموزش هیبریدی

کتاب «آموزش هیبریدی راهکاری برای نیاز امروز مدارس» اثر محرم نقی زاده و کیارش رمضان نژاد، نه تنها یک راهنمای نظری، بلکه یک نقشه راه عملی برای تحول در نظام آموزشی است. این اثر به وضوح نشان می دهد که آموزش هیبریدی صرفاً یک پاسخ موقتی به بحران ها نیست، بلکه یک رویکرد پیشرو و ضروری است که می تواند آینده آموزش را شکل دهد. این مدل با تلفیق نقاط قوت آموزش حضوری و امکانات بی شمار فناوری آنلاین، راه را برای ایجاد تجربه های یادگیری انعطاف پذیرتر، شخصی سازی شده تر و جذاب تر هموار می سازد.

مفاهیم و راهکارهای ارائه شده در این کتاب، از طراحی طرح درس های تلفیقی و مدیریت مؤثر کلاس های ترکیبی گرفته تا روش های نوین ارزشیابی و برنامه ریزی عملیاتی، همگی بر پایه اصول علمی و تجربیات عملی بنا شده اند. این اثر، پتانسیل عظیمی را برای بهبود کیفیت آموزش، افزایش دسترسی به دانش و پرورش نسلی از دانش آموزان مجهز به مهارت های قرن بیست و یکم آشکار می سازد. پیاده سازی موفق آموزش هیبریدی نیازمند تعهد، آموزش مستمر و همکاری نزدیک میان تمامی ذی نفعان است.

آموزش هیبریدی، گامی مهم در جهت نوسازی نظام آموزشی و آماده سازی نسل آینده برای مواجهه با پیچیدگی های جهان معاصر است. پذیرش و اجرای صحیح این رویکرد، نه تنها مدارس را به مراکزی پویا و کارآمد تبدیل می کند، بلکه فرصت های بی نظیری برای رشد و شکوفایی دانش آموزان فراهم می آورد.

با مطالعه این کتاب و به کارگیری توصیه های آن، می توانیم به سوی آینده ای گام برداریم که در آن آموزش، بیش از پیش پاسخگوی نیازهای فردی و اجتماعی باشد. امید است که این خلاصه، انگیزه ای برای مطالعه عمیق تر کتاب و اقدام در راستای پیاده سازی این مدل نوین و ارزشمند در مدارس کشورمان باشد.